Εκτρόπιο βλεφάρων
Εκτρόπιο βλεφάρων είναι η κατάσταση στην οποία τα βλέφαρα (συνήθως τα κάτω) στρέφονται προς τα έξω με αποτέλεσμα η εσωτερική επιφάνεια των βλεφάρων (βλεφαρικός επιπεφυκότας) να είναι εκτεθειμένη στον αέρα και να υφίσταται συνεχή ερεθισμό.
Είναι κατά κύριο λόγο μια αμφοτερόπλευρη κατάσταση. Ταξινομείται σε:
- Γεροντικό (ο συνηθέστερος τύπος)
- Ουλώδες
- Παραλυτικό
- Μηχανικό
- Συγγενές (σπάνιο)
Ποιά τα συμπτώματα του εκτροπίου;
Τα συμπτώματα του εκτροπίου των βλεφάρων οφείλονται κυρίως στην προς τα έξω φορά του βλεφάρου και του δακρυικού σημείου που οδηγεί σε έκθεση του βλεφαρικού επιπεφυκότα και διαταραχή της φυσιολογικής αποχέτευσης των δακρύων. Αυτάπεριλαμβάνουν:
- Δακρύρροια
- Ξηροφθαλμία
- Αίσθημα ξένου σώματος
- Ερυθρότητα βλεφαρικού χείλους και επιπεφυκότα
- Μείωση οπτικής οξύτητας και θολή όραση
- Ευαισθησία στο έντονο φως και τον άνεμο
Αίτια - Συντηρητική Αντιμετώπιση
Στους προδιαθεσικούς παράγοντες για την εμφάνισή του περιλαμβάνονται:
- Η ηλικία. Συνδέεται με μυϊκή αδυναμία και απώλεια της ελαστικότητας του δέρματος με αποτέλεσμα την χαλάρωση, την προς τα κάτω έλξη και την εκστροφή του.
- Παράλυση του σφικτήρος μυός του βλεφάρου, όπως σε πάρεση προσωπικού νεύρου ή πάρεση τύπου Bell΄s.
- Δερματίτιδα εξ επαφής στο κάτω βλέφαρο, όπως σε μακροχρόνια χρήση κολλυρίων (ειδικά των αντιγλαυκωματικών δορζολαμίδης και βριμονιδίνης)
- Ακτινικές αλλοιώσεις του δέρματος του κάτω βλεφάρου λόγω έκθεσης στο ηλιακό φως με αποτέλεσμα την συρρίκνωση και την προς τα έξω στροφή του
- Τραύμα ή χημικό έγκαυμα στην περιοφθάλμια περιοχή με επακόλουθη ουλή και έλξη του βλεφάρου προς τα έξω
- Επαναλαμβανόμενο τράβηγμα βλεφάρων προς τα κάτω, όπως σε χρήση φακών επαφής
- Κύστες ή όγκοι πάνω ή κοντά στο βλεφαρικό χείλος
- Σύνδρομο χαλαρού βλεφάρου (Floppy eyelid syndrome) που οδηγεί συνήθως σε εκτρόπιo του άνω βλεφάρου
- Ιατρογενές, από υπερβολική αφαίρεση δέρματος μετά από κάτω βλεφαροπλαστική
- Συγγενής ανωμαλία. Είναι συχνό σε νεογέννητα με σύνδρομο Down
Στα συντηρητικά μέτρα για την αντιμετώπιση του εκτροπίου των βλεφάρων περιλαμβάνονται:
- Τεχνητά δάκρυα, τζελ και αλοιφές λίπανσης για τον περιορισμό των ενοχλητικών συμπτωμάτων
- Διακοπή κολλυρίων (δορζολαμίδης και βριμονιδίνης) αν είναι εφικτό
- Θεραπεία δερματικών παθήσεων των βλεφάρων
Αθεράπευτο εκτρόπιο για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη της οφθαλμικής επιφάνειας. Αυτό συμβαίνει γιατί το μάτι δεν ενυδατώνεται σωστά, ο κερατοειδής είναι εκτεθειμένος και μπορεί να δημιουργηθούν εκδορές και έλκη που αποτελούν απειλή για την υγεία των οφθαλμών και την όραση.
Ποιά είναι η θεραπεία του εκτροπίου;
Η θεραπεία του εκτροπίου είναι χειρουργική.
Ανάλογα με τον τύπο και τη βαρύτητα του εκτροπίου ακολουθείται διαφορετική τεχνική.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, γίνεται μια σύσφιξη του βλεφάρου αντίστοιχα με την έξω γωνία του ματιού που λέγεται κανθοπλαστική (σχηματική απεικόνιση).
Εάν υπάρχει και ουλώδες στοιχείο, γίνεται λύση των συμφύσεων και μπορεί να χρειαστεί και δερματικό μόσχευμα.
Σε έντονο εκτρόπιο του δακρυικού σημείου, τοποθετούνται ράμματα για την έσω στροφή του και την μείωση της δακρύρροιας.
Αν ο ασθενής λαμβάνει αντιπηκτική αγωγή, θα πρέπει να την διακόψει κάποιες μέρες πριν. Σε περίπτωση που υπάρχει έντονη φλεγμονή στο κάτω βλέφαρο , θα πρέπει να ληφθούν σταγόνες κορτιζόνης τοπικά, να κατασταλεί λίγο η φλεγμονή και κατόπιν να γίνει η επέμβαση. Επίσης συστήνεται να διακοπεί η λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωγών φαρμάκων καθώς αυτά προκαλούν αιμορραγική διάθεση και δυσχεραίνουν την διενέργεια της επέμβασης.
Χορηγούνται κάποιες σταγόνες για την καλύτερη επούλωση και για να αποφευχθεί ο κίνδυνος μόλυνσης.
Τα ράμματα αφαιρούνται την πρώτη εβδομάδα μετά το χειρουργείο στο χώρο του ιατρείου.
Για την μείωση του μετεγχειρητικού οιδήματος και των εκχυμώσεων, συνιστάται η τοποθέτηση πάγου τις 2 πρώτες μέρες.
Μπορεί να υπάρχει μια ενόχληση στην έξω γωνία του ματιού λόγω και των ραμμάτων που τοποθετούνται στους εν τω βάθει ιστούς του έξω κανθού η οποία όμως υποχωρεί πλήρως στις επόμενες λίγες εβδομάδες.
Συνήθως, το εκτρόπιο δε μπορεί να αποφευχθεί. Παρ’ όλα αυτά, η αποφυγή έντονου τριψίματος των βλεφάρων μπορεί να βοηθήσει στην καθυστέρηση της εμφάνισης του σε άτομα με προδιάθεση για εκτρόπιο. Όταν ο ασθενής σκουπίζει τα δάκρυά του προτείνεται να το κάνει με απαλές κινήσεις και με φορά προς τα πάνω και προς τη μύτη για να αποφύγει την επιδείνωση του εκτροπίου.